Britanska kompanija European Venture Investments (UK) Ltd, u kojoj je formalno direktor Nikšićanin Aleksandar Proroković, posjeduje 90 odsto kapitala fabrike aluminijuma Vsevološki u Sankt Petersburgu.
Ta fabrika je jedan od najvećih prerađivača sekundarnih sirovina od aluminijuma u Rusiji, čiji se prihod broji milionima, a Proroković
tvrdi da o tome ništa ne zna.
Proroković je rekao Centru za istraživačko novinarstvo Crne Gore (CIN-CG) da je njegova dokumenta zloupotrijebila za registarciju stranih
firmi rođaka Ljiljana Glušica Kankaraš - dugogodišnja savjetnica u Ministarstvu finansija Crne Gore.
Na zvaničnom sajtu firme Vsevološki piše: “fabrika je jedina specijalizovana u Rusiji za reciklažu aluminijumskih limenki i najveći
prerađivač sirovina od tog materijala“.
CIN-CG dosao je u posjed fininsijskih izvještaja formalno Prorokovićeve kompanije European Venture Investments. U izvještajima se vidi da Proroković nije jedini Nikšićanin koji ima veze sa tom kompanijom. Ta je firma prije njega, 31. jula 2010. godine imala za direktorku
njegovu sugrađanku Jelenu Kilibardu (34), koja je nekoliko godina bila profesorica italijanskog jezika u nikšićkoj gimnaziji “Stojan
Cerović”.
Kilibarda je bila i posmatrač Centra za demokratsku tranziciju (CDT) na nekoliko izbora u Crnoj Gori. Iz te nevladine organizacije potvrđeno je za CIN-CG da je Kilibarda bila posmatrač izbora, ali da nije bila zaposlena za stalno u CDT-u.
Ona je preko Evropske mreže za monitoring izbora (ENEMO) bila i posmatrač izbora u Ukrajni 2012. godini.
U finansijskim izvještajima komanije European Venture Investments (UK) Ltd stoji da je ta firma vlasnik 90 odsto akcija ruske kompanije “Vsevologsk plant of aluminum alloys - VPAA”, koja posjeduje i upravlja fabrikom aluminijuma “Vsevološki”. Navedeno je da je u 2010. godini ta ruska kompanija bilježila gubitak od 1. 287.100 dolara.
U 2011. godini stvari kreću na bolje - zabilježen je profit od426.244 britanske funte. U 2012. Jelenu Kilibardu na funkciji direktora formalno mijenja njen sugrađanin Aleksandar Proroković.
U finansijskom izvještaju za godinu kada Proroković po papirima preuzima firmu, stanje sa imovinom i obavezama prema kreditorima
kompanije “European Venture Investments (UK) Ltd” se ne mijenja, ali je prihod ruske fabrike aluminijuma i tada značajan i iznosi 1.141.122
funte.
Prema britanskom finansijskom izvještaju i u 2013. je ruska fabrika imala profit - 972.350 funti.
U dokumentima kompanije “European Venture Investments (UK) Ltd”, u koje je CIN-CG imao uvid, može se vidjeti da se kao vlasnik te firme
pojavljuje misteriozna ofšor kompanija “Mediterrania Group Limited” sa Sejšela.
Za sada nije moguće utvrditi ko stoji iza te ofšor firme sa Sejšela. Odgovor na to pitanje možda bi mogla da saopšti Glušica Kankaraš,
bivša dugogodišnja savjetnica u crnogorskom Ministarstvu finansija, do koje CIN-CG i pored više pokušaja nije uspio da dođe.
Ruski portal “dp.ru” (Portal Biznis Petesburg) u decembru 2012. godine objavio je da je fabrika aluminijuma “Vsevološki” posluje u
sklopu holdinga “Rusalit”, čiji je vlasnika Dmitrije Ustimov Viktorovič, ruski državljanin. Taj ruski medij u svom tekstu ne pominje britansku kompaniju “European Venture Investments (UK) Ltd”, koja je vlasnica 90 odsto kapitala fabrike “Vsevološki”.
Prema ruskom registru kompanija “sbis.ru” Ustimov se vodi kao vlasnik samo 10 odsto kapitala fabrike “Vsevološki”. Portal Biznis Petesburg najavio je krajem 2012. i da fabriku alumininijuma “Vsevološki” u Sankt Petesrburgu u dvije godine očekuje investiciono ulaganje četiri milijarde ruskih rubalja, odnosno oko 50.000.000 eura. Portal je prenio i da je regionalna Vlada saopštila da će od fabrike godišnje samo na osnovu poreza prihodovati 100 miliona rubalja. “Fabrika je spremna da kupi opremu i izgradi novo postrojenje”, prenio je“dp.ru” da je tada kazao Valentin Tronin, zamjenik generalnog direktora fabrike. Nije jasno šta se desilo sa tim ulaganjem, obzirom da u tom i drugim ruskim medijima nije bilo daljih
izvještaja o najavljenim investicijama fabrike aluminijuma.
Iz Ministarstva finansija odgovorili su CIN-CG da je pravnica Ljiljana Glušica Kankaraš primljena na rad u taj resor 1. juna 1997. godine na
radno mjesto višeg savjetnika u Sektoru za finansijsko-privredni sistem kada je ministar bio Predrag Goranović. Istakli su da je 1. novembra 2008. raspoređena u zvanje samostalna savjetnica II u istom sektoru, koji je zbog proširenja nadležnosti dobio novi naziv - Sektor za finansijski sistem, međunarodnu saradnju i EU integracije.
"Tada je ministar bio Igor Lukšić. U tom zvanju je radila sve do 31.12.2012. godine, kada joj je prestao radni odnos u Ministarstvu
finansija“, naglasili su. U tom resoru tvrde da imenovana nikada nije radila u svojstvu savjetnika nijednog od ministara i da je, u vrijeme kada je prestao radni odnos, ministar bio Milorad Katnić. Na pitanje da li su upoznati da je Glušica, prema tvrdnjama rođaka, posredovala oko registracije ofšor firmi na više destinacija, koristeći imena rodjaka i poznanika i to dok je bila zaposlena u Ministarstvu, odgovorili su da nijesu u saznanju da se ona sumnjiči za te radnje. Naglasili su i da „nemaju nadležnosti za postupanje u predmetnoj stvari“.
Roditelji Jelene Kilibarde, sa kojima su novinari CIN-CG razgovarali prije dva dana, kazali su da nijesu upoznati da je njihova ćerka ikada
bila izvršna direktorica neke firme.
Na pitanje da li poznaju sugrađanku Ljiljanu Glušicu Kankaraš, za koju je ranije više Nikšićana reklo da je, zloupotrebom njihovih
ličnih podataka otvarala ofšor firme, odgovorili su potvrdno, dodavši da sa njom nemaju kontakt već pet godina. Naime, ujak Jelene Kilibarde je bivši muž Ljiljane Glušice.
Kilibarda u telefonskom razgovoru nije željela da komentariše slučaj i odgovori na pitanja vezano za njenu poziciju u firmi "European Venture Investments", već je upitala da li je riječ o šali.
Vladimir Otašević i Ana Komatina